Chăn nuôi đang là lĩnh vực đóng góp chính cho ngành nông nghiệp
Vaccine phòng bệnh dịch tả lợn châu Phi được sử dụng rộng rãi trong nước
NDO - Ngày 24/7, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã có văn bản gửi Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về việc sử dụng vaccine phòng bệnh dịch tả lợn châu Phi.
Chăn nuôi đang là lĩnh vực đóng góp chính cho ngành nông nghiệpBộ trưởng Bộ NN-PTNT Nguyễn Xuân Cường phát biểu tại Hội nghị phòng, chống dịch bệnh trên gia súc, gia cầm và thủy sản sáng 3/9 tại Hà Nội. Ảnh: Nguyên Huân. Chăn nuôi tăng trưởng cao nhất trong nhiều năm gần đây Phát biểu tại Hội nghị phòng, chống dịch bệnh trên gia súc, gia cầm và thủy sản sáng 3/9 tại Hà Nội, Bộ trưởng Bộ NN-PTNT Nguyễn Xuân Cường ghi nhận kết quả ngành chăn nuôi 8 tháng đầu năm 2020 tăng trưởng nhanh, đạt 6,7%, lớn nhất trong lịch sử. Bộ trưởng đặc biệt đánh giá cao tốc độ phát triển khá cao, nhưng lại rất đồng bộ, toàn diện của ngành chăn nuôi khi cả gia súc, gia cầm và thủy sản đều tốt. Trong khi các năm trước, "được con lợn mất con gà, được còn gà mất con trâu", riêng năm 2020 được toàn diện cả gia súc, gia cầm và thủy sản. Về công tác thú y, Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường đánh giá cao các hoạt động hiệu quả trong công tác quản lý Nhà nước, của các đơn vị dịch vụ, doanh nghiệp, người dân. Công tác quản lý chung của hệ thống ngành nông nghiệp nói chung, hệ thống chăn nuôi thú y nói riêng thông suốt, từ Chính phủ, các Bộ, ngành tới các tỉnh, thành địa phương là tác nhân quan trọng giúp ngành chăn nuôi đạt được kết quả ấn tượng như hiện nay. Bằng chứng, đến nay 98% số xã bị dịch tả lợn Châu Phi đã được không chế qua 30 ngày. Mặc dù vẫn xuất hiện một số ổ dịch cúm gia cầm lẻ tẻ, song chưa khi nào đàn gia cầm Việt Nam đạt xấp xỉ 500 triệu con như hiện nay. Đặc biệt, Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường nhấn mạnh tới vai trò của của khối các doanh nghiệp chăn nuôi lớn, bởi nếu không có khối các doanh nghiệp lớn giữ được tổng đàn, cục diện ngành chăn nuôi không thể có được kết quả rõ rệt như thời điểm này. Minh chứng rõ nhất là trong thời gian rất ngắn, từ đáy 2,7 triệu nái do ảnh hưởng của dịch tả lợn Châu Phi, nay tổng đàn lợn nái cả nước đã tăng lên 3 triệu con. Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường cũng đặc biệt lưu ý bệnh thủy sản trên con tôm. Bởi từ tháng 9 này trở đi tăng trưởng xuất khẩu tôm sẽ rất cao, nguy cơ bùng phát các loại dịch bệnh trên tôm rất cao, cần quản lý giám sát tôm giống thật kỹ lưỡng. Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường khuyến cáo đặc biệt việc ưu tiên sử dụng vôi bột để sát trùng, khử trùng trong phòng chống dịch bệnh. Ảnh: Nguyên Huân. Tuyệt đối không được lơ là chủ quan Mặc dù ghi nhận nỗ lực của các bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp và người dân, nhưng Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường đặc biệt lưu ý, "trông cây quanh năm không bằng một ngày trông quả", bởi 4 tháng còn lại cuối năm 2020 vô cùng quan trọng, nguy cơ rủi ro dịch bệnh thách thức rất lớn tới thành quả trong 8 tháng đầu năm. “Chưa bao giờ mật độ chăn nuôi nhiều như hiện nay, nguy cơ bùng phát dịch bệnh khá cao. Các mầm bệnh và nguồn lây lan bên ngoài, từ biên giới, thậm chí mầm bệnh ngay tại chỗ vẫn luôn thường trực. Trong khi đó, chăn nuôi nhỏ lẻ vẫn chiếm cơ cấu rất lớn trong tổng thể ngành chăn nuôi của nước ta nên nếu lơ là chủ quan dịch bệnh có thể 'thổi bay' thành quả đạt được”, Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường lưu ý. Hơn nữa, Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường cũng lưu ý diễn biến thời tiết bất thuận năm nay, chưa bao giờ trong lịch sử giao thừa mưa to, mưa đá tại các tỉnh phía Bắc như năm nay; trên thế giới, Ấn Độ, Trung Quốc mưa lũ lớn nhất trong lịch sử. Do đó, rất có thể năm nay miền Bắc sẽ rét sớm, rét đậm, cần có giải pháp ngay từ bây giờ để bảo vệ đàn gia súc. Theo người đứng đầu ngành nông nghiệp, thực tế việc bùng phát cúm gia cầm vừa qua cho thấy đa phần do các hộ chăn nuôi nhỏ lẻ không tiêm vacxin đầy đủ. Vấn đề này các địa phương cần hết sức chú ý, bởi lứa đầu chuyển đổi từ nuôi lợn sang nuôi gia cầm đa phần bà con chăn nuôi đều thành công bởi vì môi trường vẫn sạch bệnh, tuy nhiên, áp lực dịch bệnh ở lứa thứ 2, thứ 3 mới thực sự là vấn đề cần phải lưu tâm. Kết luận tại Hội nghị, Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường đề nghị các đơn vị, địa phương tập trung quyết liệt, đồng bộ các giải pháp thú y từ nay đến cuối năm, ưu tiên phòng là chính, trong đó vệ sinh tiêu độc khử trùng là giải pháp hàng đầu. Bộ trưởng khuyến cáo đặc biệt việc ưu tiên sử dụng vôi bột để sát trùng, khử trùng, bởi theo Bộ trưởng "vôi bột vào chuồng tốt chuồng, chảy ra vườn tốt vườn, chảy xuống ao tốt ao". Vôi bột còn có ưu điểm nữa là diệt được vi khuẩn, virus có hại, bảo vệ được vi sinh vật có lợi mà giá thành lại rất rẻ so với thuốc sát trùng, khử trùng. Với những loại dịch bệnh đã có vacxin, Bộ trưởng giao Cục Thú y phải triển khai tiêm phòng đầy đủ, định kỳ tối đa trên đàn vật nuôi. Riêng vacxin dịch tả lợn Châu Phi cần đẩy nhanh tiến độ, tăng cường hợp tác quốc tế để có những bước tiến, kết quả cao hơn. Đặc biệt chú ý làm tốt công tác khuyến nông, truyền thông trên tinh thần rất minh bạch, chủ động thông tin dịch bệnh, không giấu giếm gì cả. "Có con lợn, con gà, con trâu nào chết đều khai hết", vừa qua OIE cũng đánh giá rất cao sự minh bạch của Việt Nam về vấn đề này. “Sau hội nghị này, đề nghị Cục Thú y hoàn thiện 4 báo cáo chuyên đề để gửi các tỉnh, thành làm căn cứ chỉ đạo điều hành. Biểu dương các doanh nghiệp rồi, tôi đề nghị các doanh nghiệp chăn nuôi lớn tiếp tục làm hạt nhân để thúc đẩy ngành chăn nuôi phát triển bền vững. Cố gắng để từ nay đến cuối năm, chăn nuôi sẽ trở thành ngành đóng góp chính cho nông nghiệp, nhưng sự đóng góp phát triển đó phải thực sự bền vững”, Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường nói. Tại Hội nghị, Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Phùng Đức Tiến đặc biệt lưu ý tới việc tiêm phòng vacxin tại một số địa phương. Đơn cử như con vịt, nhiều hộ chăn nuôi nhỏ lẻ nghĩ chỉ nuôi hơn 40 ngày nên không tiêm là sai lầm rất lớn và thực tế dịch cúm gia cầm đã tấn công ngay vào đàn vịt không tiêm này. Bên cạnh đó, một số tỉnh vẫn để bùng phát dịch lở mồm long móng trên trâu, bò. Do đó, cần rà soát lại quy trình đầu thấu, sử dụng vacxin để sớm chấm dứt bệnh lở mồm long móng, tạo điều kiện thuận lợi cho việc xuất khẩu các sản phẩm chăn nuôi của Việt Nam trong thời gian tới. |
Để chủ động phòng, chống bệnh dịch tả lợn châu Phi và sử dụng vaccine dịch tả lợn châu Phi an toàn, hiệu quả, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đề nghị Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chỉ đạo các sở, ngành, chính quyền các cấp của địa phương tiếp tục triển khai quyết liệt, đồng bộ các biện pháp phòng, chống bệnh theo đúng tinh thần chỉ đạo tại các văn bản của Đảng, Nhà nước, quy định của Luật Thú y, các văn bản hướng dẫn thi hành Luật Thú y và xem xét, quyết định việc sử dụng vaccine dịch tả lợn châu Phi.
Theo đó, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương căn cứ tình hình dịch bệnh, chỉ đạo cơ quan chuyên môn tham mưu việc sử dụng vaccine dịch tả lợn châu Phi để phòng, chống dịch bệnh tại địa phương; tổ chức lấy mẫu giám sát, đánh giá sau tiêm phòng vaccine.
Lưu ý trong quá trình triển khai tiêm phòng vaccine dịch tả lợn châu Phi, có thể các đàn lợn của địa phương đã nhiễm virus dịch tả lợn châu Phi thực địa và các mầm bệnh khác, nhưng chưa có biểu hiện triệu chứng lâm sàng, nên khi đàn lợn được tiêm vaccine dịch tả lợn châu Phi, rất có thể có phản ứng, phát bệnh, bị chết và buộc phải xử lý ổ dịch, tiêu hủy lợn bệnh theo quy định.
Các tỉnh, thành phố chỉ đạo các cơ quan chuyên môn phối hợp chặt chẽ với các cấp chính quyền địa phương, Công ty cổ phần thuốc thú y Trung ương Navetco và Công ty cổ phần AVAC Việt Nam trong việc triển khai sử dụng vaccine phòng bệnh dịch tả lợn châu Phi theo đúng hướng dẫn của nhà sản xuất.
Các địa phương báo cáo kết quả sử dụng vaccine dịch tả lợn châu Phi (nếu có), cũng như kịp thời có văn bản phản ánh đầy đủ, chính xác những khó khăn, vướng mắc đến Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (qua Cục Thú y) để phối hợp, xử lý.
Đối với Công ty cổ phần thuốc thú y Trung ương Navetco và Công ty cổ phần AVAC Việt Nam, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn yêu cầu xây dựng kế hoạch sản xuất, cung ứng vaccine dịch tả lợn châu Phi theo nhu cầu sử dụng trong nước và xuất khẩu, bảo đảm chất lượng, an toàn và hiệu lực theo đúng quy định.
Các doanh nghiệp chịu trách nhiệm kiểm nghiệm chất lượng toàn bộ các lô vaccine dịch tả lợn châu Phi sản xuất trước khi đưa vào kinh doanh, sử dụng. Đồng thời, tiếp tục phối hợp gửi mẫu vaccine tới Trung tâm Kiểm nghiệm thuốc thú y Trung ương I thuộc Cục Thú y để kiểm tra chất lượng đủ ít nhất 10 lô vaccine sản xuất liên tiếp.
Các doanh nghiệp hướng dẫn các địa phương về tiêu chí kỹ thuật, lựa chọn lợn đáp ứng điều kiện để tiêm phòng vaccine dịch tả lợn châu Phi. Đồng thời, chủ động, tiếp tục thực hiện giám sát chất lượng vaccine và chịu trách nhiệm về chất lượng vaccine khi cung ứng trên thị trường; có kế hoạch ứng phó, sẵn sàng khắc phục trong các trường hợp rủi ro không mong muốn xảy ra khi sử dụng vaccine dịch tả lợn châu Phi.
Hai doanh nghiệp tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các đối tác quốc tế và các đơn vị liên quan để tổ chức nghiên cứu, đánh giá chất lượng, hiệu quả của vaccine dịch tả lợn châu Phi trên các đối tượng lợn khác nhau và độ tuổi khác nhau, độ ổn định và kéo dài thời hạn sử dụng vaccine.
Đối với Cục Thú y, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn yêu cầu Cục chỉ đạo, hướng dẫn, hỗ trợ kỹ thuật đối với các địa phương, các doanh nghiệp trong việc kiểm soát chất lượng, sử dụng vaccine dịch tả lợn châu Phi. Phối hợp với các chuyên gia quốc tế, nhất là chuyên gia Hoa Kỳ để tiếp tục hỗ trợ các doanh nghiệp tổ chức nghiên cứu, sản xuất vaccine dịch tả lợn châu Phi cho các đối tượng lợn khác (lợn nái, lợn đực giống) ở các lứa tuổi khác nhau; tổ chức nghiên cứu, đánh giá sử dụng vaccine tại thực địa.
Hiện có hai loại vaccine dịch tả lợn châu Phi là Navet-Asfvac của Công ty cổ phần thuốc thú y Trung ương Navetco và Avac Asf Live của Công ty cổ phần Avac Việt Nam nghiên cứu, sản xuất và được cấp giấy chứng nhận lưu hành.
Đây là những vaccine phòng bệnh dịch tả lợn châu Phi thương mại đầu tiên được cấp phép lưu hành, đặc biệt trong bối cảnh sau hơn 100 năm qua chưa có vaccine thương mại trong phòng bệnh dịch tả lợn châu Phi được cấp phép trên thế giới.
Kết quả đến tháng 7/2023, đã có hơn 650.000 liều vaccine dịch tả lợn châu Phi được kiểm soát chất lượng đạt 100%; sử dụng an toàn theo hướng dẫn của nhà sản xuất tại hơn 40 tỉnh, thành phố trên phạm vi cả nước. Lợn tiêm phòng đều khỏe mạnh và sinh trưởng bình thường, tỷ lệ lợn được tiêm vaccine có đáp ứng miễn dịch sinh kháng thể cao, đạt trung bình trên 95%.
Trước đó, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã chỉ đạo Cục Thú y và các cơ quan quản lý chuyên ngành thú y các tỉnh, thành phố và các doanh nghiệp tổ chức giám sát chất lượng, giám sát sử dụng 600.000 liều vaccine trong điều kiện chăn nuôi thực tiễn tại Việt Nam.
Kết quả đến tháng 7/2023, đã có hơn 650.000 liều vaccine dịch tả lợn châu Phi được kiểm soát chất lượng đạt 100%; sử dụng an toàn theo hướng dẫn của nhà sản xuất tại hơn 40 tỉnh, thành phố trên phạm vi cả nước. Lợn tiêm phòng đều khỏe mạnh và sinh trưởng bình thường, tỷ lệ lợn được tiêm vaccine có đáp ứng miễn dịch sinh kháng thể cao, đạt trung bình trên 95%.
Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã tổ chức họp, đánh giá việc kiểm soát chất lượng và sử dụng 600.000 liều vaccine tại hơn 40 tỉnh, thành phố, cho kết quả an toàn, vaccine có hiệu lực. Căn cứ quy định của pháp luật Việt Nam, đề xuất các vaccine dịch tả lợn châu Phi trên đủ điều kiện để được phép lưu hành, sử dụng rộng rãi trên phạm vi cả nước.
Bên cạnh đó, theo đề nghị của một số quốc gia, Việt Nam đã hỗ trợ, cử chuyên gia và phối hợp tổ chức tiêm phòng hai loại vaccine dịch tả lợn châu Phi trên.
Cụ thể, vaccine Navet-Asfvac của Công ty cổ phần thuốc thú y Trung ương Navetco đã được sử dụng tại Cộng hòa Dominica cho kết quả tốt. Bộ Nông nghiệp nước Cộng hòa Dominica đã có Công thư cảm ơn, đánh giá cao sự hỗ trợ của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam, các đơn vị chuyên môn và doanh nghiệp Việt Nam, mong muốn tiếp tục nhận được sự hỗ trợ, tiến tới bán vaccine để sử dụng tại Cộng hòa Dominica.
Vaccine Avac Asf Live của Công ty cổ phần Avac Việt Nam đã được sử dụng để tiêm cho các đàn lợn và đánh giá thận trọng tại Philippines. Cơ quan có thẩm quyền của Philippines đã công bố kết quả đánh giá vaccine đạt an toàn, 100% lợn được tiêm vaccine Avac Asf Live có đáp ứng miễn dịch sinh kháng thể. Hiện nay, các cơ quan thẩm quyền của Philippines đang thúc đẩy để các doanh nghiệp của Philippines khẩn trương hoàn tất các thủ tục đăng ký nhập khẩu vaccine dịch tả lợn châu Phi của Việt Nam.
Theo đánh giá độc lập của đoàn chuyên gia của Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ vào tháng 4-5/2023 dựa trên các kết quả nghiên cứu, sản xuất, kiểm nghiệm, khảo nghiệm, cấp phép lưu hành và giám sát sử dụng vaccine tại Việt Nam, đã khẳng định kết quả nghiên cứu, sản xuất vaccine dịch tả lợn châu Phi của Việt Nam tương đồng với kết quả nghiên cứu của phía Hoa Kỳ.
Việc tổ chức đánh giá, kiểm soát chất lượng vaccine dịch tả lợn châu Phi (vô trùng, an toàn và hiệu lực) của Việt Nam phù hợp với các tiêu chuẩn của quốc tế; trong đó có tiêu chuẩn đánh giá chất lượng vaccine do các nhà khoa học xây dựng và đã được trình lên Tổ chức Thú y thế giới (OIE/WOAH) để xem xét, thông qua.